Garanti BBVA tarafından kurulan Salt, Türkiye’nin ilk kısa film festivali Hisar Kısa Film Yarışması (1967-1970) üzerine yürüttüğü araştırma kapsamında bir gösterim ve söyleşi programı düzenliyor.
17 Şubat Cumartesi günü saat 14.00’te Salt Galata, Oditoryum’da gerçekleştirilecek programda, Hisar Kısa Film Yarışması’nda ödül kazanan ve elli yılı aşkın bir süre sonra ilk kez geçtiğimiz Ekim ayında gösterimi yapılan dört film yeniden izleyiciyle buluşacak. Zürafa Sokağı (1968), Politikacı (1968) ve Cumartesi-Pazar (1969) filmlerinin gösteriminin ardından Hisar Kısa Film Yarışması araştırmasının danışmanlığını yürüten Deniz Tortum, yönetmenler Özcan Arca, Turgut Alev, Hasan Gürdal ve Tan Oral ile filmler ve yarışmanın organizasyonu üzerine söyleşecek. Özer Kabaş’ın İstanbul Hatırası (1967) filminin gösterimiyle devam edecek program, katılımcılara açık bir tartışma oturumu ile sona erecek. Herkesin katılımına açık ve ücretsiz program hakkında ayrıntılı bilgi için: saltonline.org.
Hisar Kısa Film Yarışması Hakkında
Alternatif sinemaya ilgi duyan bir grup öğrenci 1963’te Robert Kolej Sinema Kulübü’nü (RKSK) kurar. Kabaş, 1964-1974 yıllarında Robert Kolej Yüksek Okulu’nda (Boğaziçi Üniversitesi) öğretim üyesi olarak görev yaptığı dönemde kulübün danışmanlığını yürütür. Kültür alanında eleştirel tutumu olan aydınları da çevresine katan kulübün ilk kamu faaliyeti 1966’da yayımlanmaya başlayan Görüntü dergisidir. Devrimci sinema, kısa filmler ve örgütlü mücadele konularında kuramsal tartışmalara yer veren derginin mesul müdürü ve kulübün danışmanı Özer Kabaş’tır.
RKSK, 1967 yılında özgürleştirici bir sinema ufkuyla Türkiye’nin ilk yıllık kısa film festivalini gerçekleştirir. 8mm ve 16mm filmlerin yarıştığı Hisar Kısa Film Yarışması, kendisini Türkiye sinemasında Yeşilçam’a alternatif olarak konumlandırır. Sinematek ve film gösterimlerinin ötesine geçerek kısa film pratiğini güçlendirme çabasındadır. Dört yıl süren festivalde kurgu, belgesel ve animasyonun da bulunduğu yüzü aşkın kısa film yer alır. İlk yılında “James Baldwin Ödülü” de dâhil olmak üzere farklı ödüller verilir.
Kuzgun Acar, Mustafa Aslıer, Atilla Dorsay, Mengü Ertel, Ali Gevgilili, Onat Kutlar, Aziz Nesin, Sami Şekeroğlu, Yılmaz Zenger gibi isimler yarışmanın jüri üyeleri arasında yer alır. Doğrudanlık ve deneyselliğin sağladığı fırsat, Yeşilçam’ın hâkim olduğu melodramatik ve kaderci sinema endüstrisinin aksine, demokratik ve politik duruşları mümkün kılar. Dönemin önde gelen sinema eleştirmeni Onat Kutlar’ın deyimiyle “sinemanın molotof kokteyli”ne dönüşen kısa filmlerin yer aldığı festival, 1971 askerî darbesiyle birlikte sona erer.
Salt Araştırma Özer Kabaş Arşivi çalışmalarına paralel olarak başlatılan Hisar Kısa Film Yarışması araştırma projesi kapsamında gerçekleştirilen ilk programın kaydı Salt’ın YouTube kanalından izlenebilir. Deniz Tortum’un İstanbul Hatırası (1967) filmini odağına aldığı “Hisar’da Yeni Bir Gerçekçilik: İstanbul Hatırası” ile Bülent Becan’ın, yarışmanın organizasyonuna dair anekdotlar paylaştığı “Hisar Kısa Film Yarışması (1967-1970) Üzerine” başlıklı yazılar ise Salt Blog’da okunabilir.
Salt’ın Hisar Kısa Film Yarışması üzerine yürüttüğü araştırma Bilge-Haro Cümbüşyan ve Leyla Tara tarafından desteklenmektedir.
Deniz Tortum, yönetmen ve araştırmacı. Lisansını Bard College’da sinema, yüksek lisansını MIT’de medya çalışmaları alanında tamamlamıştır. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde geçen belgeseli Maddenin Halleri, 2020 Uluslararası Rotterdam Film Festivali’ndeki dünya prömiyerinden sonra Antalya Altın Portakal Film Festivali ve Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde “En İyi Belgesel” ödülünü almıştır.
Özcan Arca, İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi’nden mezun oldu. Lancaster Üniversitesi’nde lisansüstü eğitimini tamamladı. Üniversite yıllarında Yeşilçam’da asistan yönetmen olarak çalışan Arca, Zürafa Sokağı (1968), Merhaba (1976), Üç Bölümlü Kısa Film (1978), Ezgili Yürek: Ruhi Su (1995), Yitik Zamanın İzinde (1999) filmlerinin yönetmenidir.
Turgut Alev, Robert Kolej Yüksek Okulu (Boğaziçi Üniversitesi) İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü’nde işletme eğitimi aldı. Robert Kolej’deki öğrenimi süresince sinema ile ilgili dersler alan Alev, Memlekette Demokrasi Var adlı filmin yapımcılarındandır. Hâlen İstanbul’da ikamet etmektedir.
Hasan Gürdal, 1970’te Robert Kolej Yüksek Okulu (Boğaziçi Üniversitesi) İş İdaresi ve İktisat Muhasebe ve Finansman Bölümü’nden mezun oldu. 1968-1970 yıllarında Hisar Kısa Film Yarışması’nın başkanlığını yaptı. Sinema üzerine araştırmalar yürüten ve yazılar yazan Gürdal, sinema tarihi ve yönetmenler üzerine derlediği çalışmasını web sitesi üzerinden erişime sunmuştur.
Tan Oral, çizer. Merzifon doğumlu. Çeşitli yayın organlarının yanı sıra Politika, Cumhuriyet ve Taraf gazetelerinde çizgileri yayımlandı. Karikatürcüler Derneği’nin yöneticiliğini yaptı ve çeşitli üniversitelerde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Hâlen T24’te yazıp çiziyor.
Gösterim ve Söyleşi:
Hisar Kısa Film Yarışması (1967-1970)
17 Şubat 2024, 14.00
Salt Galata, Oditoryum
14.00-14.30
Zürafa Sokağı filminin gösterimi ve yönetmen Özcan Arca ile söyleşi
1968, 10′11″ (8mm En İyi Film, II. Hisar Kısa Film Yarışması)
14.30-15.00
Politikacı filminin gösterimi ve yönetmenler Turgut Alev ve Hasan Gürdal ile söyleşi
1968, 1′11″ (8mm Mansiyon, II. Hisar Kısa Film Yarışması)
15.00-15.30
Cumartesi-Pazar filminin gösterimi ve yönetmen Tan Oral ile söyleşi
1969, 12′53″ (8mm En İyi Film, III. Hisar Kısa Film Yarışması)
15.30-16.30
Özer Kabaş’ın İstanbul Hatırası* filminin gösterimi ve soru-cevap oturumu
1967, 21′36″ (16mm En İyi Film, I. Hisar Kısa Film Yarışması)
*Film, MSGSÜ Prof. Sami Şekeroğlu Sinema-TV Araştırma ve Uygulama Merkezi Arşivi’nde bulunmaktadır.
