1992 yılında Ubıh dilini son konuşan insan Tevfik Esenç’in ölümü üzerine Ubıhça
dili dünyadan yok oldu. Torunu Burcu Esenç, dedesinin izlerinin peşinden bir
yolculuğa çıktı. Yönetmenliğini Burcu Esenç ile Cantekin Cantez’in birlikte
üstlendikleri ‘Bir Rüya Gördüm, Anlatsam Da Anlamazsınız’ belgeseli, Ubıh
halkını ve bir dilin dünyadan kaybolma hikayesini anlatıyor.
Kuzey Kafkas halklarından konuştuğu Ubıhların dilini ve Ubıh Tevfik Esenç’in ana dilinin
kaybolmaması için hayatı boyunca verdiği mücadelenin öyküsünü konu alan ‘Bir Rüya
Gördüm, Anlatsam Da Anlamazsınız’ belgeseli, gösterildiği ulusal ve uluslararası
festivallerdeki başarısının ardından MUBI platformu aracılığıyla izleyiciyle buluşmaya
hazırlanıyor. 31 Mart’ta “Günün Filmi” olarak yayınlanmaya başlayacak olan ‘Bir Rüya
Gördüm, Anlatsam Da Anlamazsınız’ belgesel filmi Mayıs sonuna kadar 2 ay boyunca OTT
platformunun izleyicileri tarafından izlenebilecek.
Ubıhça’yı son konuşan kişi olarak 1992 yılında hayatını kaybeden Tevfik Esenç’in öyküsünün
izini süren belgeselin çekimleri Paris, Oslo, İstanbul, Manyas ve Kafkasya’da yapıldı. T.C.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Sivil Düşün AB Programı desteğiyle gerçekleşen belgeselin
çekimleri 3 yılda tamamlandı. Yaklaşık 150 bin kilometrelik bir yolculuğun hikâyesi olan
belgeselin yönetmenliğini ise Tevfik Esenç’in torunu Burcu Esenç ve Cantekin Cantez
birlikte üstlendiler.
Yerli ve yabancı birçok festivalde büyük beğeni toplayan ‘Bir Rüya Gördüm, Anlatsam
Anlamazsınız’ belgeseli, ilk gösterimini yaptığı Ankara Film Festivali’nin ardından,
‘Documentarist 2019’dan ‘Jüri Özel Ödülü’ ile döndü. Ardından Ürdün Kraliyet Akademisi’nin
davetlisi olarak Kafkas Film Festivali’nde gösterildi ve Rusya New Harvest Film Festivali’nde
yarı finale kaldı. 26. Adana Altın Koza Film Festivali ve Documentarist “Hangi İnsan Hakları?” Film Festivali’nde gösterilen belgesel, 56. Antalya Altın Portakal Film Festivali ve Malatya Film Festivali’nde de finalist olarak yarıştı. 21. Safranbolu Altın Safran Belgesel Film Festivalifinalisti olan ‘Bir Rüya Gördüm, Anlatsam Anlamazsınız’ belgeseli, 7. Kayseri Altın Çınar Film Festivali’nde En İyi Belgesel Ödülü’nü aldı.
Burcu Esenç: “Dedemin izlerinin peşinden, kendi köklerimin izini sürdüm”
Dedesi Tevfik Esenç’in hayata gözlerini yumması ile birlikte binlerce yıllık kadim bir tarihe
sahip olan Ubıh halkının da ana dilini kaybettiğine dikkat çeken yönetmen Burcu Esenç,
belgesel ile ilgili bilgi vererek bu fikrin nasıl ortaya çıktığını şöyle anlattı: “Oğluma anadilinde bir isim vermek istedim ancak Ubıh dilinde erkek ismi hatırlayan hiç kimse kalmadığını fark ettim. Bunun üzerine dedemin izlerinin peşinden bir yolculuğa çıktım. Dedem, dünya üzerinde Ubıh dilini konuşan son insanlardan biri ve bir anadil savaşçısıydı. ‘Bir rüya gördüm, anlatsam da anlamazsınız’ demişti çünkü rüyası Ubıhça idi ve dünya üzerinde hiç kimse onun dilini konuşamıyordu. Onun vefatı bir hikâyenin sonu ama benim için yepyeni bir hikâyenin başlangıcı oldu ve sonunu bilmediğim bir yolculuğa çıktım. Bu yolculuk belgeselci olarak bana çok farklı bir serüven yaşattı. Ama asıl önemlisi bir Ubıh olarak kendi köklerimin izini sürdüm.”
Cantekin Cantez: “Esenç ile ilgili çok önemli belgelere ve kişisel sırlara ulaştık”
Yönetmen Cantekin Cantez ise Paris’ten Kafkasya’ya uzanan yolculukları boyunca belgeseli
şekillendiren birçok yeni bilgiye ulaştıklarını dile getirerek, “Bu yolculuk sırasında başta Paris, College De France ve Sorbonne Üniversite’si arşivlerinde Tevfik Esenç ve Ubıh halkı ile ilgili çok özel ve daha önce gün yüzüne çıkmamış x ray filmlerine, belgelere, mektuplara, ses kayıtlarına ve birçok kişisel sırlara eriştik. Esenç’in gitmek istediği ama sağlığı elvermediği için gidemediği köyü Vardan’a gittiğimizde, orada hiç Ubıh kalmadığını gördük. Özellikle bu bölgede izin alamadığımız için çok sınırlı çekim yapabildik. Ancak yol boyunca topladığımız bilgilerle çok zengin bir içerik oluşturduk. Diğer yandan belgeselimiz 1864 Çerkes Sürgünü’ne de değiniyor ve bu yanıyla sürgünün kuşaklar boyunca yarattığı travmayı da gözler önüne seriyor” dedi.
FİLMİN KÜNYESİ
Yönetmen Burcu Esenç & Cantekin Cantez
Görüntü Yönetmeni Levent Ahi
Kurgu Burcu Esenç & Cantekin Cantez
Araştırma Burak Esenç
Etnik Müzik & Vokal Gülcan Altan
Özgün Müzik Ferhat Özgür Kale
Yapımcı Burcu Esenç & Cantekin Cantez & Umut Eğitimci
SOSYAL MEDYADA TAKİP İÇİN:
https://www.instagram.com/birruyagordum_official/
https://www.facebook.com/birruyagordumoffici
