Mart ayındaki 30. Ankara Film Festivali’nde karşılaştık  Armağan Pekkaya  ile. Ayaküstü sohbet ettik göç belgeselleri üzerine. İzlemek istedim filmlerini, sağ olsun linklerini gönderdi hemen. Her festivale, her filme ulaşmak mümkün olmuyor her zaman. İzlemek isteyip de kaçırdığım çok film oluyor maalesef. Üç Kadın, Mutfak ve Samir’in Rüyası zorunlu göç temalı belgeselleri Armağan Pekkaya’nın. Elbette sadece bunlarla sınırlı değil filmografyası. Belgesel seyircisine ve toplum arşivine armağan ettiği pek çok filmi ve ödülleri var.

Danimarka’daki ailesine kavuşabilmek için Afganistan’dan yürüyerek yola çıkan ancak Türkiye’de soğuktan donmak üzereyken bulunan 8 yaşındaki Samir’in ailesine kavuşmasını anlatan Samir’in Rüyası. Myanmar’dan Bangladeş’e göç etmek zorunda kalmış ve göç yolunda hayatını ve yakınlarını kaybetmiş yüzbinlerce Arakanlı kadından üçünün dramını gösteren Üç Kadın. Suriyeli, Iraklı, Türkmen, yirmi mülteci kadının, Türk komşularıyla birlikte yemek yapmalarını ve yaptıkları yemekleri aynı sofrada paylaşmalarını aktaran  Mutfak belgeseli. Üçü de çeşitli festivallere katılmış ödüller almış, seyircisiyle sohbet etmiş. Belgeselleri izledikten sonra Armağan Pekkaya ile yaptığımız ayak üstü sohbeti biraz derinleştirip, kafama takılanları sorup paylaşmak istedim.

Seni göç belgeselleri çekmeye yönelten güç ve motivasyon nedir ?

Belgesel sinemanın tanıklık etme ve bellek tutma gücünden hareket ettim açıkçası.  Yaşadığım çağın en büyük insanlık sorunu olan şiddetle yerinden edilme, göç ve mültecilik meselelerine tanıklık ve ortak belleğe kayıt temel motivasyonum oldu.

Bu filmlerle nasıl bir etki yaratmak istedin ?

Bundan on yılar sonrasında bugünü anlamak isteyen insanlara referans olabilecek işler üretmeye çalışıyorum.

Seyircilerin tepkisi ne oldu ?

Filmografim içinde son dönem doğal olarak göç ve mültecilik temalı filmler ön plana çıktı. Bu filmlerin içinde de kadınlara ve çocuklara bakmaya gayret ettim. Dolayısıyla meseleyi anlamada seyirci ile film arasında duygusal bir bağ kuruldu. Özellikle kadın seyircilerde filmi izledikten sonra, filmin kendileri için devam ettiğini ifade edenler çokça oldu.

Etik ve estetik olarak zorlandığın noktalar nelerdi ?

Teşhire düşme riski sanat için büyük bir mesele. Genel olarak sinema, özelde de belgesel sinema belki de bu riskin potansiyelini en çok barındıran disiplin. Teşhir yapmadan tasvir yapmaya çalışıyorum. Her şeyi göstermek yerine, duyguyu ve atmosferi hissettirerek gerçeğin anlaşılmasını amaçlıyorum. Kolay olmuyor tabi.

Genel olarak belgesel yaklaşımın ve içinde bulunduğumuz belgesel dünyası hakkındaki düşüncelerin neler ?

Bu filmi çok akıllı insanlar izleyecek diye hareket ediyorum. Seyircinin algısına ve bilgisine saygı duyarak film yapıyorum. Her şeyi anlatmak, fazla enformasyon vermek yerine boşluklar bırakmayı, yargıda bulunmamayı tercih ediyorum. Hayatın kendisi gibi düşünüyorum. Çok sayıda kurmaca eser izlediği için seyircinin gerçeği aradığını düşündüğüm bir dönemde işler üretiyoruz. Dolayısıyla sinemada da, sinemanın kuruluş döneminin ve ilk 30 yılının eserlerinin üslubuna dönüş başladı. Kurmaca tür de belgeselle, kurmacanın iç içe geçtiği docudramaya geri dönüyoruz diğer sanat dallarında da. Taşlar yeniden yerine oturuyor sanki.

Filmlerini izlemek isteyenler nasıl ulaşabilirler ?

Tüm filmleri bittikten hemen sonra hemen Türkiye’nin ve dünyanın ilgili festivallerine gönderiyorum. Özel gösterim yapmak isteyen üniversitelere, kültür merkezlerine izin veriyorum. Ben de bu gösterimlere katılıp söyleşi yapıyorum. Ayrıca son 10 yıldır da film biter bitmez festivaller ya da özel gösterimler aracılığı ile filme ulaşma imkanı olmayan herkes izleyebilsin diye de youtube kanalıma yüklüyorum. Armağan Pekkaya ismiyle youtube, instagram, facebook, twitter mecralarını aktif olarak kullanıyor ve işlerimi paylaşıyorum.  Böylece daha fazla insana ulaşabiliyorum. Sonraki kuşaklar için de dijital arşivler oluyor bu alanlar.

Çok iyi yapıyorsun bence de. Filmler izlensin, sorgulansın, üzerine konuşulsun, tartışılsın, düşünülsün…

Son olarak bilginin yayılmasına ve sinemaya özellikle de belgesel sinemaya verdiğiniz büyük katkı için de size çok teşekkür ediyorum.

Rica ederim hepimizin derdi aynı… Ben de sohbetin, paylaşımın için teşekkür ederim.

 

İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo-TV-Sinema mezunu. Aynı alanda, aynı üniversitede Doktora’ya devam ediyor. Profesyonel yaşamı 1992-99 yıları arasında VTR Araştırma Yapım-Yönetim Şirketinde geçer. 1999’dan günümüze TRT İstanbul Televizyonunda prodüktör ve belgesel yönetmeni olarak çalışmaktadır. 1992’den bu yana başta belgesel yapımlar olmak üzere pek çok haber, kültür, reklam ve tanıtım projesine Araştırmacı, Prodüktör, Yönetmen, Editör ve Danışman olarak imza atar. Dönüşüm, Fan-Atik, Şehir İnsanları, Alamnya Alamanya, Multikulti Haberler belgesellerinden bazılarıdır. PRİX Europa, Al Jazeera, Altın Portakal, Malatya, Oscar Türkiye Seçici Jürisi gibi bir birçok ulusal ve uluslararası film festivalinde jüri üyesi olur, ödüller alır. İ.Ü. Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, Radyo-TV Yayıncılığı Bölümünde ders verir (2001-02). Avrupa Konseyinin “ayrımcılığa karşı sesini yükselt” kampanyasında uzman olarak yer alır (2010). Avrupa Konseyi, TRT ve Bahçeşehir Üniversitesi tarafından düzenlenen Avrupa Medya Buluşmasının koordinatörlüğünü yapar (2010). Güneydoğu Avrupa Yayın Birliği (SEE PMS), Ortak Yapımlar Grubunda editör olarak bulunur (2011-2013) Avrupa Yayın Birliği(EBU) Kültürlerarası ve Çeşitlilik Grubunda bir sezon başkanlık yapan Korver (2011-13) 8 yıl oyunca bu grupta prodüktör, yönetmen ve editör olarak çalışır. Bazı kitap ve dergilerde makaleleri, denemeleri ve röportajları yayınlanır. Bir sezon başkanlığını da yaptığı Belgesel Sinemacılar Birliğinin kurucu ve aktif üyelerindendir. Festivallerde ve üniversitelerde Belgesel Sinema Atölyeleri yapmaktadır. Gazeteciler Cemiyeti üyesidir. Neyyse (www.neyyse.com) adlı bloğunda ve Cinedergi'de belgeselci adlı köşesinde (www.cinedergi.com) yazmaktadır.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.